سرکار خانم دکتر زهره برقعی مدیر جامعه الزهرا علیهاالسلام پیش از ظهر امروز در مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره علامه حلی حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که  دین مبین اسلام برای پژوهش اهمیت وافری قائل است تا آنجا که مداد علما را برتر از خون شهیدان می‌داند و دانش ورزی و طلب علم را از هر عبادتی بهتر و عزیزتر می‌شمرد، گفت: یکی از راه‌هایی که می‌توان هویت فرهنگی را حفظ کرد و معارف اسلامی را در جهان گسترش داد انجام پژوهش با استانداردهایی است که بتوان آن را به کشورهای دیگر صادر کرد.

وی با اشاره به بیاناتی از رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره جایگاه پژوهش در حوزه‌های علمیه، اظهار داشت: یکی از آسیب‌های موجود در حوزه‌های علمیه در بخش پژوهش، موازی کاری و انجام تحقیقات تکراری است. بسیاری از پژوهش‌های انجام‌شده توسط بخش‌های دیگر حوزه نیز انجام می‌شود درحالی‌که تمرکز روی مباحثی که کمبود آن در جامعه احساس می‌شود یکی از مهم‌ترین مسائلی است که متوالیان حوزوی باید به آن توجه داشته باشند.

مدیر جامعه الزهرا علیهاالسلام ادامه داد: مقام معظم رهبری موازی کاری در بحث پژوهش را در جاهایی که نیازی به تکرار نیست، اسراف می‌دانند، ازاین‌رو باید کارهای پژوهشی از سوی نهادها و مؤسسات حوزوی به گونه انجام شود که نقاط خالی را پر کنند در مجموع، همه آن‌ها پاسخگوی نیازهای جامعه باشند. مدیریت حوزه در برطرف کردن این ضعف نقش بسزایی دارد و مقام معظم رهبری نیز بر این مسئولیت توسط مدیریت حوزه تأکید دارند.

وی لازمه نوآوری و تحول در هر علمی را تحقیق و پژوهش دانست و گفت در حوزه علمیه برای دستیابی به اهداف بلند باید به این مساله توجه ویژه شود، درحالی‌که اهتمام به پژوهشگران، پذیرش طرح‌های پژوهشی، پرورش محققان جوان، هموار کردن مسیر برای محققین زبده و زبردست از جمله مسائلی است که متأسفانه کمبود آن همچنان در حوزه محسوس است.

سرکار خانم برقعی تأکید کرد: البته بدون شک اقدامات بسیار مهمی در این زمینه انجام شده ولی تا وضع مطلوب فاصله زیادی داریم، توقع این است که حوزه همراه با تحولات دنیا از ابزارهای جدید پژوهشی، ایده‌های نوین و راهبری‌های به‌روز استفاده کرده و زمینه را برای آموزش دانش‌پژوهان مهیا کند.

وی خاطرنشان کرد: امروزه رویکرد به پژوهش در میان متصدیان، اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه نه‌تنها انفعالی نیست بلکه در مواجهه با آن سعی در فراهم کردن همه ابزار و لوازم تحقق آن به وجود آمده است. در این میان حوزه علوم اسلامی به تحقیقات بیشتر و پردامنه‌تری نیازمند است و متولی اصلی آن بدون تردید جز حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های معتبر علمی نمی‌تواند باشد.

عضو شورای سیاست‌گذاری حوزه‌های علمیه اظهار داشت: بر رویکرد ضرورت انگارانه و مواجهه فعال با پژوهش در حوزه‌های علمیه تأکید دارم، آنچه تاکنون با مجاهدت‌های متصدیان، طلاب، پژوهشگران و اساتید رقم خورده ستودنی است اما کافی نیست و می‌توان گفت هنوز هم پژوهش در حوزه منزوی است و هنوز طلاب جوان از لذت پژوهش بهره‌مند نشده‌اند.

وی با ارائه راهکارهایی برای رفع این نقصان گفت: نخست آنکه آموزش در حوزه هنوز با پژوهش درنیامیخته و هنوز آموزش پژوهش محور و ایجاد شبکه پژوهشی در نظام آموزشی به‌عنوان یک مسیر هدفمند دیده نشده است. هرچند به‌صورت جزیره‌ای کارهای خوبی انجام‌شده، اما مسیر روشنی با ثقل بر آموزش و ایجاد شبکه منظومه‌ای آن با پژوهش و تبلیغ ایجاد نشده است.

سرکار خانم برقعی جشنواره علامه حلی، جشنواره شیخ طوسی، همایش کتاب سال حوزه و کتاب سال بانوان را تلاش‌های قابل‌ستایشی در عرصه پژوهش دانست و گفت: بااین‌وجود به این تلاش‌ها قانع نیستیم و معتقدیم این مهم باید با تغییر نگاه، بینش و مدل عملیاتی به سیستم آموزشی حوزه‌های علمی در شوراهای سیاست‌گذار دنبال شود.

مدیر جامعه الزهرا علیهاالسلام استادمحوری در آموزش مهارت پژوهش و هدایت علمی طلاب توسط اساتید پژوهشگر را از اصلی‌ترین فرق مؤثر در تعمیق پژوهش در حوزه‌های علمیه عنوان کرد و اظهار داشت: این فرق در میان قدما تا حال بین اساتیدی بارز بوده است لکن بایستی در کنار اهتمام و وجود رویکردهای نوآورانه و خلاقانه شخصی، به یک مدل نظام‌مند در مسیر آموزش طلاب و روش‌های نوین تدریس برای اساتید درآید و در حوزه‌های علمیه تعمیم یابد.

وی یکی از مهم‌ترین وظایف مدیران و مسئولان پژوهشی را کمک به دانش‌پژوهان برای رسیدن به ایده‌های جدید و تعریف سلسله موضوعات و عناوین مرتبط برای حل مسائل مهم دانست و گفت: در حوزه الهیات و معارف اسلامی باید دنبال محصول و هدف صحیح بود. بسیاری از کسانی که مدیریت مراکز علمی و پژوهشی را بر عهده دارند گمان می‌کنند مشکل ما تنها در روشمندی و سطح پایین کارایی فعالیت‌های پژوهشی است، درحالی‌که به نظر می‌رسد گاهی روش‌ها را هم می‌دانیم اما محصول درستی ارائه نمی‌دهیم.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: انتخاب موضوع و انتخاب عنوان پژوهشی برای برخی طلاب و دانش‌پژوهان از سخت‌ترین و سنگین‌ترین امور است درحالی‌که اگر ایده خوبی وجود داشته باشد و تبدیل به شبکه موضوعات و عناوین شود هم مشکل دانش‌پژوهان تا حد قابل‌توجهی حل می‌شود و هم‌کاره‌ای تحقیقی به‌صورت مرتبط و معنادار، ابرمساله ای را می‌توانند راهگشا باشند.

سرکار خانم برقعی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد با توجه به توصیه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی، با ایجاد یک ستاد قوی و با عنایت به تحول بنیادین در آموزش حوزه‌های علمیه در شوراهای بالادستی بتوانیم هم‌افزا و به‌صورت منظومه‌ای به این مهم دست‌یابیم و تحولی ژرف را در بحث پژوهش در حوزه‌های علمیه رقم بزنیم.

تصویر خبر