امام صادق(ع) شیخ الائمه(ع)

مشهور است بین ائمه اطهار(ع) که به امام صادق(ع) شیخ الائمه می گویند. معمولا امامان ما را خیلی زود به شهادت می رساندند اما در بین امامان حضرت صادق(ع) مسن ترین امام است که عمر شریف ایشان حدود ۶۵ تا ۷۱ سال نقل شده است، از این جهت چون امام صادق(ع) مُسن ترین امام شیعیان بوده به ایشان شیخ الائمه می گفتند.

احیاء فاطمیه با روایات امام صادق(ع)

مسئله ای که امام صادق(ع) آن را احیاء کردند، موضوع فرهنگ فاطمیه و عزاداری فاطمی بود. این فرهنگ فاطمی از روایات امام صادق(ع) احیاء شده است.

نقل است که به امام صادق(ع) گفتند: بنی عباس خانمی از شیعیان را با کتک دستگیر کرده و او را به محکمه می برند! حضرت پرسیدند مگر چه کرده است؟ عرض شد که این خانم در کوچه زمین خورده است و وقتی خواسته است بلند شود گفته است: "یا فاطمه زهرا(س)".

امام صادق(ع) هم شروع کردند به گریه کردند و بعد گفتند به مسجد برویم و همه برای آزادی این خانم دعا کنیم و در مسجد حضرت دعا کردند و بعد خبر آورند که این خانم آزاد شد.

امروز با احیاء این مجالس فاطمیه این مجالس دیگر برای ما عادی شده و حرمت این ایام گذاشته می شود در صورتی که در گذشته خیلی ها از روس ندانستن و بدون عمد در این ایام عروسی هم می گرفتند! اما روایات امام صادق(ع) باعث شد مجالس عزای فاطمی زنده شود.

بحث مهدویت در نظر امام صادق(ع)

مطلب دیگر بحث مهدویت در نزد امام صادق(ع) است که می بینیم همین دعای ندبه، دعای عهد از امام صادق(ع) به ما رسیده است.

یکی از شاگردان امام صادق(ع) می گوید در یک روز جمعه خدمت امام رسیدیم، دیدیم که حضرت در حال گریه هستند و می گویند: آقای من غیبت تو خواب را از من گرفته است. بعد که گریه های امام تمام شد پرسیدیم چه شده است؟ حضرت فرمودند: کتابی از اخبار آینده را داشتم مطالعه می کردم که اخباری از فرزندم مهدی(عج) و غیبت طولانی او را خواندم که شیعیان در دوران غیبت طولانی او ریزش می کنند.

دو جهت شباهت امام صادق(ع) به مادرش حضرت زهرا(س)

امام صادق(ع) از دو جهت شبیه مادرشان حضرت زهرا(س) هستند. در اواخر عمر امام صادق(ع)، منصور دوانقی به امام زیاد فشار می آورد و منصور فرد بسیار خبیثی بود که به معاویه بنی عباس مشهور بود. این قدر حضرت را آزار و اذیت کرده بود که حضرت یک پوست و استخوان شده بود که این یک جهت شباهت حضرت به مادرشان حضرت زهرا(س) است که مثل مادرشان شده بودند.

جهت دیگر شباهت حضرت این بود که خانه امام صادق(ع) را نیز مانند مادرش به آتش کشیدند؛ وقتی خانه را آتش کشیدند، طبیعی است که زن و بچه ها جیغ و داد می زنند و باعث شد که همسایه ها با خبر شدند و آمدند و آتش را خاموش کردند وقتی آتش خاموش شد، دیدند حضرت صادق(ع) دارند گریه می کنند! که هسایه ها گفتند نگران نباشید آتش خاموش شد، اما حضرت فرمودند من به خاطر چیز دیگری گریه می کنم، من دیدم وقتی خانه آتش گرفت ما مردها سریع وسط آتش بودیم و آتش را خاموش کردیم و این زن و بچه به ما پناه آورده بودند؛ اما من یاد عصر عاشورا افتادم که وقتی خیمه ها را آتش زدند نه جدم حضرت حسین(ع) بود و نه زن و بچه پناهی داشتند.

دو کار مرحوم آیت الله قاضی در مجلس عزاداری

برپایی مجالس روضه و عزاداری در نزد علما بسیار اهمیت داشت تا جایی که مرحوم آیت الله سید علی قاضی در نجف هر هفته مجلس روضه داشت و خودشان دم در کنار سماور چای می نشستند و خودشان چای می ریختند و کفش های مردم را هم جفت می کردند.

آیت الله العظمی خویی از مراجع معظم تقلید می گفت وقتی من به مجلس روضه ایشان می رفتم، کفش هایم را زیر بغلم می گذاشتم و با خود می بردم که ایشان این کار را نکنند. من به ایشان گفتم، جوان ها این کار را می کنند چرا خودتان را به زحمت می دهید! ایشان گفتند: من دو خواسته در این مجالس دارم و آن اینکه اول دم در بنشینم و چای بریزم و دوم کفش های عزاداران امام حسین(ع) را جفت کنم.

ما سر کلاس درس شیعه گری را یاد نگرفتیم بلکه در همین مجالس عزاداری شیعه گری را یاد گرفتیم. الان بعد از ۴۰ سال از انقلاب اسلامی ایران می بینیم که در کشور برای همه ائمه اطهار(ع) و حتی برای امام‌زادگان مجلس گرفته می شود در صورتی که در قبل از انقلاب شیعه فقط یک مجلس عزاداری دهه اول محرم را داشت که باید این موقعیت را قدر بدانید.

گفتاری از حجت الاسلام والمسلمین عالی